Slim samenwerken bij inburgering

Het valt bijna niet op in de grote berg aan taken die op gemeenten zijn afgekomen, zoals de jeugdzorg en de Wmo en straks de omgevingswet. Maar de uitvoering van de inburgering komt er ook aan. Op 1 januari 2021 moeten we als gemeente er helemaal klaar voor zijn. Natuurlijk, in vergelijking met die grote decentralisaties is het ook maar peanuts. De bedragen die er mee gemoeid zijn, zijn veel kleiner en het raakt ook minder mensen direct. Maar voor die kleine groep is het van levensbelang om goed thuis te raken in onze samenleving.

Maar hoe doe je dat?

Samen met collega ambtenaren uit het hele land was ik in Woerden om me daarin te verdiepen. Er waren ook veel deskundigen op het gebied van inburgering en taalonderwijs aanwezig.

Integratie gaat het beste als je werk hebt

Dat vertelde Arend Odé van de SER ons. Hij heeft begin dit jaar een rapport geschreven voor de regering over welke aanpak echt werkt. Op nummer één staat een ‘dedicated team’, in goed Nederlands: een toegewijd team. Een dedicated team heeft minder klanten en kan een inburgeraar dus meer tijd en aandacht geven. Het team heeft de ruimte om klanten langer te ondersteunen, er ontstaat vertrouwensband en deskundigheid. Zo simpel is het.

Zijn verhaal wordt op een prachtige manier ondersteund door de documentaire, Matchmakers in migratie, uitgezonden door Tegenlicht van de VPRO op 10 november. In het stadje Utica in de Verenigde Staten beschouwen de inwoners de toestroom van migranten als een oplossing in plaats van een probleem. De economie bloeit weer net als nooit tevoren, Hetzelfde geldt voor sociale leven in het stadje, dankzij de nieuwe inwoners en een yoghurtfabrikant.

If you want to go fast, go slow

De kortste weg naar duurzame participatie is volgens Elwine Halewijn van het kennisinstituut voor taalontwikkeling en Bas Schuiling zelfstandig consulent, is juist de tijd nemen om de motivatie van de inburgeraars warm te houden. Zij gebruiken daarvoor de uitgangspunten van het zogenaamde Zelfdeterminatie-model van Deci en Ryan. Mensen zijn gemotiveerd als ze zich autonoom voelen: Ik kan mijn leven in eigen hand nemen. Als ze zich competent voelen: Ik doe iets waar ik goed in ben en wat ik leuk vind en als ze zich verbonden voelen: Ik maak deel uit van een omgeving waarin ik mij veilig voel en vrij ben om te zijn wie ik ben.

Brugklas

Ze pleitten daarom voor een verlengde intake. Dat je niet vanaf het eerste moment een route vastlegt voor de inburgeraar maar regelmatig peilt of het juiste spoor nog gevolgd wordt of dat er bijgesteld moet worden. Er gebeurt heel veel in het leven van een inburgeraar. Mogelijkheden en wensen veranderen daarnaar. De kennis over de Nederlandse samenleving wordt groter en dus ook iemands horizon. Je moet afstemmen op wat op een bepaald moment nodig. Je zou eigenlijk kunnen denken aan een soort brugklas de eerste zes maanden.
Verder adviseerden ze ons als gemeenten, ook ons licht op te steken bij de huidige inburgeraars. Zij weten precies wat goed werkt en waar het niet lekker loopt. Wij kunnen er van leren en gaande de gesprekken ook ontdekken wat er voor deze groep nog mogelijk is om beter ingeburgerd te raken.