Heb jij weleens een beslissing gemaakt?

Een verslaggever houdt een microfoon onder je neus. Je team heeft net een wedstrijd verloren. Hij vraagt je waarom je toch besloten hebt tot een onfortuinlijke wissel in de tweede helft. Natuurlijk heeft de verslaggever gelijk. Maar dat wisten hij en jij niet toen jij op zoek moest naar een kantelpunt in de wedstrijd. Je zoekt naar een verklaring voor je beslissing en kan even niet op de juiste woorden komen. Welke afwegingen kwamen op dat ene cruciale moment voorbij? Welke rechtvaardigingen zijn er achteraf voor je keuze? Wat zou de reden kunnen zijn waarom het niet uitpakte zoals gehoopt? Vragen die zorgen voor kortsluiting in jouw arme hoofd, dus je zegt: 

‘Ik moest een beslissing maken.’

Ik luisterde naar de radio toen ik het voor het eerst iemand hoorde zeggen. Het is vast een verspreking, dacht ik toen nog. Maar na die ene keer ging ik het steeds vaker horen. 

In het Nederlands neem je een beslissing. Maar nemen klinkt misschien te veel alsof het je is komen aanwaaien. Je zit achter een lopende band waarop een stroom aan oplossingen aan je voorbijkomt en je neemt die ene die er het aardigst uitziet. Dat kan iedere sukkel.

Nee, dan is een beslissing maken veel beter. Daarvoor moet je hard werken. Je hebt een handleiding nodig of misschien zelfs een beslisboom. Je hebt allerlei losse onderdelen die je tot een logisch geheel in elkaar moet zetten. Met een beslissing maken kun je in hardwerkend Nederland voor de dag komen. De uitkomst is misschien niet oogstrelend maar klinkt wel daadkrachtig.

Zou dat het zijn waarom iedereen met de uitdrukking: een beslissing maken, aan de haal gaat? Of is het een Anglicisme?

Je zit aan een talkshowtafel al een tijdje te luisteren naar het onderlinge gekibbel van twee andere gasten. Je gedachten dwalen af naar een songtekst van je laatste album, de reden waarom je hier zit. Ineens voel je dat iedereen verwachtingsvol naar je kijkt. 

Eh. 

De talkshow host helpt je door de vraag te herhalen. Waarom heb je gekozen voor dit liedje?

Terwijl het zweet je uitbreekt is: Making a decision, het eerste wat in je op komt, dus je zegt:

Ik moest een beslissing maken.

Bij welke uitdrukking denk jij weleens: Eh, hoor of lees ik dat nou goed?

Geplaatst in Nieuws en politiek

Heel de wereld

Istock photo, 2009
Istock photo, 2009

Beelden uit West-Afrika, ontredderde mensen, hulpverleners in maanpakken. De beelden worden begeleid door een stem. Een stem die vertelt over kinderen die hun ouders kwijt zijn geraakt, terwijl heel de wereld toekijkt.
Het is vast niet de bedoeling van de makers van dit filmpje voor de Nationale actie Stop de ebola-ramp en ook niet de mijne, maar mijn aandacht is in één keer weg. Dat komt door dat heel de wereld.

Ik vind heel de wereld niet klinken, zeg liever de hele wereld. De e’s blijven in het woord hele tenminste netjes als e’s klinken. In het woord heel, worden de e’s meer de schreeuw van een zeemeeuw. Nu ben ik niet zo eigenwijs dat ik denk dat wat ik mooi vind ook het juiste is.
Ik ben dus gaan zoeken op taalsites of het nu heel of hele moet zijn.
Zowel heel de wereld als de hele wereld is correct. Heel de wereld is wat expressiever dan de hele wereld, zegt het Taaluniversum. Expressiever wil zeggen meer spreektaal, vooral als heel benadrukt wordt.
Onze taal heeft geen advies op mijn vraag, maar snijdt in de kwestie heel of hele wel een andere interessante vraag aan, is het een heel fijne of een hele fijne vakantie? In dit geval is heel meer de schrijftaal vorm. Hele mag ook, maar dan zou je het ook over een halve vakantie kunnen hebben.

Volgens het stijlboek van de NRC wordt heel in schrijftaal niet verbogen als het ‘zeer’ of ‘erg’ betekent: een heel mooie film (niet: een hele mooie film); een heel andere kwestie (niet: een hele andere kwestie). Bij ‘een hele mooie film’ is hele een bijvoeglijk naamwoord. Het geeft niet de gradatie van mooi aan, maar zegt iets over de film; het is geen halve film.

Het maakt dus niet uit of het de hele of heel de wereld is, als er maar actie komt om mensen in nood te helpen. Het kan nog steeds op giro 555. Tot nu toe is er meer dan 9 miljoen euro binnengekomen. Een record, van toekijken is geen sprake meer. Iedereen is van heel de wereld en de hele wereld is van iedereen (vrij naar The Scene).