Heel de wereld

Beelden uit West-Afrika, ontredderde mensen, hulpverleners in maanpakken. De beelden worden begeleid door een stem. Een stem die vertelt over kinderen die hun ouders kwijt zijn geraakt, terwijl heel de wereld toekijkt.
Het is vast niet de bedoeling van de makers van dit filmpje voor de Nationale actie Stop de ebola-ramp en ook niet de mijne, maar mijn aandacht is in één keer weg. Dat komt door dat heel de wereld.

Ik vind heel de wereld niet klinken, zeg liever de hele wereld. De e’s blijven in het woord hele tenminste netjes als e’s klinken. In het woord heel, worden de e’s meer de schreeuw van een zeemeeuw. Nu ben ik niet zo eigenwijs dat ik denk dat wat ik mooi vind ook het juiste is.
Ik ben dus gaan zoeken op taalsites of het nu heel of hele moet zijn.
Zowel heel de wereld als de hele wereld is correct. Heel de wereld is wat expressiever dan de hele wereld, zegt het Taaluniversum. Expressiever wil zeggen meer spreektaal, vooral als heel benadrukt wordt.
Onze taal heeft geen advies op mijn vraag, maar snijdt in de kwestie heel of hele wel een andere interessante vraag aan, is het een heel fijne of een hele fijne vakantie? In dit geval is heel meer de schrijftaal vorm. Hele mag ook, maar dan zou je het ook over een halve vakantie kunnen hebben.

Volgens het stijlboek van de NRC wordt heel in schrijftaal niet verbogen als het ‘zeer’ of ‘erg’ betekent: een heel mooie film (niet: een hele mooie film); een heel andere kwestie (niet: een hele andere kwestie). Bij ‘een hele mooie film’ is hele een bijvoeglijk naamwoord. Het geeft niet de gradatie van mooi aan, maar zegt iets over de film; het is geen halve film.

Het maakt dus niet uit of het de hele of heel de wereld is, als er maar actie komt om mensen in nood te helpen. Het kan nog steeds op giro 555. Tot nu toe is er meer dan 9 miljoen euro binnengekomen. Een record, van toekijken is geen sprake meer. Iedereen is van heel de wereld en de hele wereld is van iedereen (vrij naar The Scene).