Een wasmand en een boodschappenkrat vol. Een heel verleden heb ik de deur uit gedaan. Alle boeken die ik in mijn studietijd heb verzameld zijn door mijn handen gegaan. Veel kon er weg. Het is verouderd of ooit weggelegd voor later. Dat later, zo heb ik nu besloten, zal na meer dan dertig jaar nooit komen. Ik heb het bijvoorbeeld over twee complete jaargangen van de internationale spectator, nooit gelezen. Heldring was de hoofdredacteur, het blad bestaat nog steeds. Een dik rapport over Eritrea in het Engels. Ik kocht het van een vluchteling. De opbrengst was bedoeld om de vrijheidsstrijd te bekostigen. In 1991 werd Eritrea onafhankelijk en erkend door de Verenigde Naties. Niet dat ze daar door meer voorspoed hebben gekregen.
Duur
Toch heb ik iets wat volstrekt verouderd is laten staan. Mijn Kluwer losbladige studenteneditie van de Nederlandse wetgeving.
Hij was verschrikkelijk duur, zeker voor een kersverse rechtenstudent. Bij de prijs was een abonnement inbegrepen. Het was een losbladig systeem en het idee was dat je bij elke wetswijziging een supplement ontving. Oude tekst er uit en de nieuwe er in, en je was weer helemaal bij.
Simpel toch?
Ik vond het een saai werkje en de enveloppen met supplementen stapelden zich op. Ongeopend lagen ze op de schoorsteenmantel in mijn studentenkamer. Totdat het weer tentamentijd was. Een lichte paniek beving mij dan, want stel je voor dat er net wat gewijzigd was in een wet waar een tentamen over ging. Het was een hele kunst om de goede volgorde aan te houden met die grote stapel supplementen. Het papier was erg dun, rijstpapier, ik weet zeker dat ik soms een blaadje te veel heb weggegooid. Het werd meestal nachtwerk, op de grond voor de kachel, de vloer bezaaid met papier.
Ik weet er nog steeds de weg in, in een mum ben ik bij artikel 1401 van het burgerlijk wetboek, de onrechtmatige daad. Het ezelsbruggetje ken ik nog steeds.
1401 gaat alleen
1402 doet niet mee
1403 kind op de knie
1404 door een dier
1405 een gebouw op het lijf
1406 kasje zes
1407 blijft in leven
1408 naam verkracht
Het ging er om dat je aansprakelijk was voor de gevolgen als er door jou toe doen of nalaten schade was ontstaan. Een hele belangrijke bepaling in het Nederlandse recht.
Herinneringen dus, maar wat nog belangrijker is, is dat ik altijd het gevoel heb gehad dat ik me had laten belazeren door Kluwer. Een dure uitgave waar je vervolgens ook nog veel werk aan hebt. Dat gevoel werd versterkt toen mijn broertje ging studeren. Hij schafte een serie goedkope pockets aan met alle wetgeving en zei tegen mij:
Dit is veel goedkoper en vlak voor een tentamen koop ik gewoon een nieuwe druk. Wil jij soms de oude versie hebben?