Tag: discipline

Schaarste, Karien Damen, Gekleurde Gedachten
Geplaatst in Boeken, Nieuws en politiek

Schaarste of hoe gebrek aan tijd en geld ons gedrag bepalen

Gepost op door Karien Damen

We hebben dit boek geschreven omdat we het te druk hadden om het niet te doen.

In het boek Schaarste zitten veel mooie citaten, maar deze uitspraak van de schrijvers zelf vat de boodschap van Sendhil Mullainathan en Eldar Shafir het beste samen. De schrijvers kregen het verzoek een artikel te schrijven over armoede op het moment dat ze een enorm gebrek hadden aan tijd. Hierdoor viel het kwartje, niet gehaalde deadlines hebben veel weg van niet betaalde rekeningen. Het gedrag van iemand met gebrek aan tijd lijkt op dat van iemand met schulden. Schaarste neemt bezit van het denken.

Schaarste

Mullainathan en Shafir schreven Schaarste al in 2013. Maar in Nederland is het nog steeds razend populair en wordt vaak aangehaald om gedrag van mensen met schulden te verklaren en waarom onze oplossingen niet werken. Ik kreeg het een paar weken geleden van een collega in mijn handen gedrukt.

Hier, dit is belangrijk voor ons werk bij de gemeente.

Schaarste geeft een nieuw perspectief op menselijk gedrag. Aan de hand van eigen onderzoek en aansprekende voorbeelden tonen de auteurs aan dat de gevolgen van schaarste veel verder gaan dan tot nu toe bekend. Ze presenteren uiteenlopende gedragsexperimenten die laten zien hoe schaarste het denkvermogen van mensen verlamt. Armoede zorgt er voor dat we moeilijk nieuwe vaardigheden aan leren. Gebrek aan tijd leidt ertoe dat we steeds onverstandigere beslissingen nemen. Deze inzichten hebben verregaande gevolgen op vele terreinen zoals: armoedebestrijding, scholing, obesitas, verkeersveiligheid en werkloosheid.

Schaarste is geschreven als een meeslepende roman. Ik wilde niet stoppen met lezen omdat ik benieuwd was naar de afloop. Het einde stelde me daarom een beetje teleur. De schrijvers bieden in de conclusies slechts een begin van een oplossing. Breng oplossingen herhaaldelijk onder de aandacht van mensen met schulden en maak het simpel er gebruik van te maken, maar hoe doe je dat?Schaarste, Karien Damen, Gekleurde Gedachten

Discipline

Omdat het verhaal me deed denken aan een boek van Marli Huijer, tot begin dit jaar Denker des Vaderlands, ben ik gaan zoeken welke oplossingen zij had bedacht. In Discipline, beschrijft ze hoe moeilijk het is om in een wereld van overvloed en vrijheden tot verstandige keuzes te komen. Zij gaat in op onze ongemakkelijke verhouding met discipline. Marli Huijer zegt daarom: besteedt de discipline door gebruik te maken van nieuwe technieken. Tegenwoordig zijn er apparaten die de discipline van je overnemen. Zelf heb ik een app die me waarschuwt dat het tijd is om mijn blog te schrijven. Ook kun je je discipline uit besteden aan andere mensen. Door te delen ontstaat er een wederzijds netwerk waarin we elkaar helpen goede voornemens uit te voeren.

Eigen Schuld

In het WRR-rapport Eigen Schuld laat Wil Tiemijer zien wat het inzicht van Mullainathan en Shafir betekent in de Nederlandse samenleving. De belangrijkste belemmeringen om uit de problemen te komen zijn regels en instituties. Die gaan uit van hoe mensen zich zouden moeten gedragen. Beter is het om aan te sluiten bij hoe mensen zich feitelijk gedragen. De grootste schuldeiser is de overheid zelf. Het gaat dan vooral om de belastingdienst, als goede tweede volgt de zorgverzekering. Instanties houden ook niet altijd rekening met de beslagvrije voet. Incassobureau’s bezondigen zich aan ontoelaatbare druk. Daar komt nog bij dat van de inwoners van 16 jaar en ouder in Nederland 2,5 miljoen laaggeletterd is.

Voorbeeld: Een bijstandsmoeder met 2 kinderen heeft jaarlijks te maken met 12 inkomenselementen van 8 verschillende instanties. Zij moet daarvoor 18 digitale formulieren invullen en ontvangt 80 betalingen.

Schuldhulpverlening, ook bij de gemeente, is er vooral gericht om cognitieve vaardigheden te verbeteren terwijl het in belangrijke mate gaat om non-cognitieve vaardigheden. Het gaat om persoonlijkheid, overtuigingen en de invloed van stress. Extra risico’s vormen een vermijdend temperament, lagere zelfcontrole en aangeleerde hulpeloosheid.

Aanbevelingen: 
- Richt het nemen van financiële beslissingen slimmer in.
- Beperk de mogelijkheden voor krediet en bescherm consumenten tegen overkreditering. 
- Leg als hulpverlener eerder contact en maak drempels lager. 
- Toets vooraf op afloscapaciteit i.p.v. achteraf corrigeren. 
- Herstel fouten ruimhartig.

Dit moet op alle niveau’s, gemeente, belastingdienst, zorgverzekeraars, woningcorporaties, banken en deurwaarders, vorm krijgen.

Meer lezen?

Het boek Schaarste is uitgegeven door Mavenpublishing. Wie geen tijd heeft om het hele boek te lezen, de recensie in het tijdschrift Sociale Vraagstukken vat het goed samen. Of lees het interview met Eldar Shafir op MT.nl.

Alles is op loopafstand als je de tijd hebt.

 

Geplaatst in Boeken

Twee manieren om in een wereld van overvloed te overleven

Gepost op door Karien Damen

schoenenHet gesprek met een vriendin ging over schaarste en overvloed. Hoe komt het toch dat we steeds tijd te kort hebben, terwijl er ons zoveel werk uit handen is genomen door de technologie en alles zo veel sneller kan? Ik bleef er over doordenken.

Impuls aankoop

Tussen de middag liep ik een boekwinkel in en stuitte op het boek: Discipline, overleven in overvloed, van Marli Huijer. Daar was mijn antwoord, ik heb het boek direct aangeschaft. Ik moet toegeven het kwam ook door de kaft. Deze heeft een vrolijke kleur geel en staat vol met leuke tekeningen van schoenen. Onweerstaanbaar voor mij. De schrijfster, een filosofe, kijkt je op de achterkant wat streng aan.

Omslag boek Maril Huijer

Schoenen

Ik wilde natuurlijk snel weten hoe het zat met die schoenen, maar in het voorwoord, de inhoudsopgave en op de laatste bladzijde kon ik daarvoor geen aanwijzigingen vinden. Het leek wel of ik op zoek was naar wie de moord had gepleegd bij het lezen van een gewone detective. Het boek leest ook net zo gemakkelijk. De schrijfster heeft een toegankelijke stijl en gebruikt gewone taal. In hoofdstuk vier heb ik de schoenen gevonden.

Persoonlijke vrijheid

Ook Marli Huijer vroeg zich af waarom het voor ons zo moeilijk is te genieten van een wereld vol overvloed. In plaats daar van overladen we onszelf en rennen van hot naar haar. Zij wijt het aan ons gebrek aan discipline. Vanaf de jaren zestig kwam discipline in een kwaad daglicht te staan. De schoolmeester en de politieagent waren hopeloos uit de tijd.
Dat heeft ons veel opgeleverd in de vorm van persoonlijke vrijheid, maar heeft ook een keerzijde.

Terug naar de tucht

Verschillende filosofen zoeken de oplossing in het opnieuw invoeren van discipline en orde. Vroeger was alles beter, je vindt dat bij Theo Dalrymple en in Nederland bij Frits Bolkestein. Anderen zoals Sloterdijk zoeken het in de opdracht die ieder mens heeft om zich te verbeteren. Dat doe je door je te spiegelen aan voorbeelden zoals Mandela of een sportheld. Volgens Marli Huijer leiden beide wegen tot mislukking.

Domme pech

Het leidt tot sociale uitsluiting, want wat als het je niet lukt? Van de eerste groep filosofen krijg je geen nieuwe kans, had je maar beter je best moeten doen. De tweede groep filosofen heeft geen oog voor mensen met minder talenten of gewoon domme pech. Marli Huijer zegt daarom: besteedt de discipline uit. Dat is niets nieuw. Odysseus liet zich door zijn bemanning al vastbinden aan de mast van zijn schip toen ze langs het eiland van de Sirenen voeren. De eerste manier is gebruik te maken van de techniek. Tegenwoordig zijn er apparaten die de discipline van je overnemen. Zelf heb ik een app geïnstalleerd die me vertelt dat het tijd is om te schrijven. De tweede manier is je discipline uit te besteden aan andere mensen. Door te delen ontstaat er een wederzijds netwerk waarin we elkaar helpen voornemens uit te voeren. Ik voel daar wel wat voor.