Oud genoeg om dood te gaan?

Mag je als schrijver wat vinden van de vertaling van de titel van je boek? Ik vroeg het me af bij de titel van het boek van Barbera Ehrenreich, Natural Causes. De titel in het Nederlands: Oud genoeg om dood te gaan, dekt niet helemaal de lading van de boodschap. Die is: We kunnen van alles ondernemen om langer en gezonder te leven, maar het helpt niet Uiteindelijk gaan we allemaal gewoon dood. Maak er liever iets moois van en geniet in goed gezelschap van het leven. Samen met de hemelsblauwe cover waarop een gezellig omaatje, zittend op een stapel felgekleurde pillen, te zien is, levert het hoge verkoopcijfers op. Waarschijnlijk meer dan met een titel als: Natuurlijke doodsoorzaak.

Het is geen thriller maar spannend is het boek wel. Vooral de beschrijving van hoe het eigen immuunsysteem zich tegen ons keert. Macrofagen, een type immuuncel, veroorzaakt het uitzaaien van kanker. Positief denken en goed voor jezelf zorgen zoals kankerpatiënten wordt voorgehouden, helpt je dan geen ene moer. Terwijl jij je best doet en je schuldig voelt als het niet lukt, helpt een goed getraind leger in je lijf de kankercellen een handje.

Is een ander belangrijk thema in het boek. Het ligt altijd aan jezelf, jij kan niet stoppen met ongezond eten, roken of te veel geld uitgeven. Dat dat makkelijk praten is vanuit een hoge sociaal-economische positie, vergeten we voor het gemak even. Uit onderzoek komt naar voren dat hoe lager je positie op de sociaal-economische ladder, hoe meer stress je ervaart in je leven. In de Verenigde Staten daalt bijvoorbeeld de levensverwachting van laagopgeleide witte mannen. Dit wordt geweten aan een gebrek aan discipline en onverstandige leefgewoonten. In de ogen van de wetenschappers plegen arme Amerikanen dus zelfmoord. Barbara Ehrenreich heeft hierover al eerder geschreven in De achterkant van de Amerikaanse droom. Voor haar werk ontving zij in 2018 de Erasmusprijs.

In ons land is het gelukkig nog niet zo ver maar we zijn wel hard op weg. Steeds meer mensen hebben te maken met onzekerheid over hun bestaan in een bureaucratische wereld die als je laag bent opgeleid behoorlijk ingewikkeld is. Dat las ik allemaal terwijl ik thuis lustig doortrapte op de hometrainer omdat ik vind dat ik aan mijn gezondheid moet werken. En ik dacht: wat ben ik bevoorrecht.